Metatarsus Adduktus

Doç.Dr.Yalkın ÇAMURCU

METATARSUS ADDUKTUS NEDİR?

Metatarsus adduktus doğumsal bir ayak şekil bozukluğu olup ayağın ön kısmının içe dönmesidir. Normalde ayağa alttan baktığımızda kabaca V şeklinde olan ayağın dış kısmının içe doğru eğilmesi ve iç kısmının da içe doğru bükülmesi neticesinde metatarsus adduktuslu bebeklerde ayak şekli içe doğru eğimli şekildedir. Diğer doğumsal ayak şekil bozukluklarından temel farkı ayağın arka kısmı yani topuk kısmının etkilenmemesidir. Ayak kabaca bir fasulyeye benzeyebilir.

METATARSUS ADDUKTUS SEBEPLERİ NELERDİR?

Kesin sebebi belli olmayan metatarsus adduktusun gelişmesinde anne karnında duruş bozukluğu, sıkışma ve rahim içinde bası sebep olabilecek durumlar olarak değerlendirilmektedir.

METATARSUS ADDUKTUS KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Metatarsus adduktusun hafif formları sıklıkla görüldüğü için net olarak sıklığını belirlemek zordur. Kabaca her yüz canlı doğumda 1 bebekte görülebilmektedir. Gelişimsel kalça displazisi ve tortikollis gibi hastalıklarla birlikte sık görülebilmektedir.

METATARSUS ADDUKTUSUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Metatarsus adduktus doğumdan hemen sonra veya sonraki dönemde aile tarafından farkedilebilir. Temel bulgu ayağın ön kısmının arka kısmına göre içe dönmesidir. Ayağın dış kısmında bir çıkıntı oluşabilir ve 1. ve 2. parmakların arası ayrık olabilir. İleri dönemde yürüyen çocukta içe basma şeklinde kendini gösterir.

METARSUS ADDUKTUS TANISI NASIL KOYULUR?

Metarsus adduktus tanısı fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Fizik muayenede ayağın ön kısmındaki eğriliğin esnekliği değerlendirilerek hastalığın şiddeti belirlenir. Esnek şekil bozukluklarında ayağın ön kısmı manipülasyonla düzelebilirken sert şekil bozukluklarında ayak manipülasyonla düzeltilemez. Radyolojik olarak metatarsal kemiklerin yani ayak tarak kemiklerinin içe doğru dönmesi gözlenir.

METATARSUS ADDUKTUSUN TEDAVİSİ NEDİR?

Ayağın ön kısmı aktif hareketle düzeltilebiliyorsa ve esnek bir şekil bozukluğu mevcutsa bunun tedavi gerektirmediği ve kendiliğinden düzeleceği hakkında aile bilgilendirilmelidir. Ayağa yapılacak masaj gösterilir ve hasta takibe alınır.

Aktif olarak düzelmeyen fakat pasif olarak gerildiğinde düzelen ayaklarda tedavi; sadece takip, masaj, özel ayakkabı, ortez ve alçılama şeklinde yapılabilmektedir. Özellikle 6 aydan büyük çocuklarda ayaktaki şekil bozukluğu devam ediyorsa alçılama önerilmektedir.

Pasif olarak da düzeltilemeyen ayaklarda ilk tedavide alçılama yapılmaktadır. Eğer ayak alçılamaya dirençliyse yumuşak doku gevşetmeleri uygulanabilir.

Özetle; metatarsus adduktus ayağın ön kısmının içe dönmesi ile karakterize bir doğumsal ayak şekil bozukluğudur. Özellikle gelişimsel kalça displazisi ile birlikte sık görüldüğü unutulmamalı ve kalça ultrasonu ihmal edilmemelidir. Tanısında ve tedavisinde ayağın esnekliği önemli olup aktif olarak düzelen ayaklar tedavi gerektirmezken, pasif düzelen ayaklarda ayakkabı veya alçılama, sert ve hiç düzelmeyen ayaklarda ise alçılama ilk tedavi seçenekleridir. Hastalığın seyrinde erken tanı ve tedavi önemli bir yer tutmaktadır.