PES EKİNOVARUSTA CİHAZ TEDAVİSİ HAKKINDA MERAK EDİLENLER?
Doç.Dr.Ayşegül BURSALI’nın önsözüyle
Önsöz
Bazı bebeklerimizde gördüğümüz Doğumsal Pes Ekinovarus olarak adlandırdığımız ayak şekil bozukluklarını, çok büyük oranda Ponseti yöntemi ile düzeltebilmekteyiz. Ponseti yöntemi sadece basitçe hemen yapılan bir alçı değildir. Bebek ayaklarını dikkatli bir şekilde değerlendirip, özenli manevralarla kademeli olarak düzeltip, kazandığımız düzelmiş şekli ustaca yapılmış bir alçı ile koruruz. Hemen hatırlatalım ki manevralar ve alçılar tedavinin yarısıdır. Diğer yarısı en az 4 sene doktorunuz gözetiminde ve yönlendirmesinde bir çift özel ayakkabı ve ara köprüden oluşan cihazla size emanet edilen düzelmiş ayakları korumayı da kapsar. Yani düzelmenin korunması sizin sorumluluğunuzda ve desteğinizle sağlanır. Tamamlanmış bir iyileşme en az %50 sizin emeğinizdir. Bu bir aile hekim iş birliği ürünüdür.
Pes Ekinovarus deformiteli bebekte seri alçılama sonrası nihai düzeltmeden sonra mevcut düzeltmeyi korumak amacıyla cihaz kullanımı tedavinin olmazsa olmaz bir parçasıdır. Cihaz tedavisinin süresi ve cihaz tedavisi sırasında oluşabilecek durumlar ailenin en çok merak ettiği ve kaygılandığı durumlardan biri olup bu yazımızda Pes Ekinovarus cihaz tedavisi hakkında merak edilen bilgileri güncel bilimsel yayınlar ışığında sunacağız.
Cihaz Süresi
Doğumdan sonra erken dönemde seri alçılama başlanan bebeklerde;
- İlk üç ay boyunca günde 23 saat
- Sonrasında kademeli olarak 4.ayda günde 20-22 saat, 5.ayda günde 18-20 saat, 6.ayda günde 16-18 saat ve 7.ayda günde 14-16 saat cihaz takılı kalmalıdır.
- Çocuk büyüdükçe ve yürümeye başlayınca da cihaz tedavisi gece uyurken günde 12-14 saat olacak şekilde 4 yaşını dolduruncaya kadar devam edilmelidir.
Son düzeltme çocuk 8-9 aylıkken elde edildiğinde;
- Zayıf olan kasların gelişimine yardımcı olmak için harekete izin verilir
- İlk 2 ay cihaz 18-20 saat ve ardından 3-4 ay boyunca 16 saat kullanılır
- Sonrasında sadece gece uyurken günde 12-14 saat 4 yaşın sonuna kadar kullanılır.
Son düzeltme çocuk 2-4 yaşındayken sağlandıysa;
- Sadece gece uyurken günde 12-14 saat 4 yaşın sonuna kadar cihaz takılır.
Son düzeltme 4 yaştan sonra sağlandıysa;
- 1-2 sene sadece gece uyurken cihaz kullanılabilir veya AFO kullanılabilir
Anne ve Babaya Cihaza Alışma ile İlgili Öneriler
- İlk 2 gün çocuğunuzun huzursuz olması normaldir. Bunun sebebi cihazın ağrılı olması değil yeni ve alışılmadık olmasıdır. Çocukta alçılamaya bağlı cilt hassasiyeti olabilir. Fakat çocuk hiç yatışmıyorsa ve ağrısı olduğuna inanıyorsanız doktorunuza başvurun.
- Çocuğunuzla cihazdayken bolca oyun oynayın bu alışmasına yardımcı olacaktır. Ayaklarını ayrı ayrı hareket ettiremediğini farkettiğinde ona iki ayağını beraber hareket ettirmeyi öğretin. Bunu ayakkabı arasındaki metal barı tutarak dizini yavaşça kırıp açarak yapabilirsiniz. Aynı zamanda şarkı söyleyerek veya konuşaral bu harekete onu teşvik edebilirsiniz.
- Eğer cihaz tedavisini yemek yemek, diş fırçalamak, pijamalarını giymek ve kitap okumak gibi günlük bir rutine çevirirseniz çocuğunuzun huzursuzluğu daha az olacaktır.
- Sadece uyurken cihaz kullanımına geçtiğinizde çocuğunuz uyku yerine geçtiği zaman cihazı giydirebilirsiniz.
- Çocuğun sevdiği bir oyuncağa veya peluşa da kendiniz bir cihaz yapabilirsiniz.
- Cihazı iyi geceler ayakkabısı veya sihirli ayakkabı gibi tabirlerle çocuğun gözünde sembolikleştirebilirsiniz.
- Cihaz kullanan çocukların resimlerini çocuğunuza gösterin.
- Cihazın önemini anlaması için ödülelr ve teşvikler kullanın. Daha büyük çocuklarda doktorunuza çocukla konuşmasını ve cihazın önemi hakkında onunla sohbet etmesini rica edin.
Cihaz kullanımı ile ilgili öneriler
- Metal ara barı yumuşak bir köpükle veya kumaşla kaplayın, bu cihazın metal kısmının eşyalara veya size zarar vermesini engeller.
- Eğer çocuğunuzun ayağında kırmızı dökütüler veya su toplama görürseniz doktorunuza başvurun. Bazı hafif soluk kırmızı döküntüler normal olabilir. Fakat parlak kırmızı lezyonlar ve su toplamaları cihazın yeterince sıkı giyilmediğini ve ayağın sürtündüğünü gösterir. Topuğun cihaza tam oturduğundan emin olun.
- Parmakların katlanmasını önlemek için ucu açık çorapla cihazı giydirebilirsiniz.
KAYNAKÇA
Desai L, Oprescu F, DiMeo A, Morcuende JA (2010) Bracing in the treatment of children with clubfoot: past, present, and future. Iowa Orthop J. 30:15-23.
