Serebral palsi; hareket, koordinasyon ve kas gerginliğini etkileyen nörolojik bir hastalıktır. Gelişmekte olan beynin hasar görmesinden kaynaklanır ve hamilelik, doğum veya erken çocukluk döneminde bu hasar meydana gelmiş olabilir. Serebral palsi için kesin bir tedavi yoktur, ancak hastalığın yarattığı durumları tedavi etmeye ve hastanın işlevini iyileştirmeye yardımcı olacak birçok tedavi vardır.
Serebral palsi için cihaz tedavisi ve fizik tedavi ile sonuç alınamayan kas-iskelet sistemi durumlarında diğer bir tedavi seçeneği ameliyattır. Serebral palsi ameliyatı hareketliliği iyileştirmeye, ağrıyı azaltmaya ve serebral palsinin ortaya çıkardığı istenmeyen durumları önlemeye yardımcı olabilir. Önerilen serebral palsi ameliyatı tipi, serebral palsili bireyin yaşadığı durumlara ve fonksiyonel bozukluklara bağlı olacaktır.
Yaygın bir serebral palsi ameliyatı türü, seçici dorsal rizotomidir (SDR). SDR, kas spastisitesine katkıda bulunan bazı sinir liflerinin kesilmesini içeren cerrahi bir prosedürdür. Bu ameliyat kas sertliğini azaltabilir ve hareketliliği artırabilir, ancak serebral palsili tüm hastalar için uygun değildir. SDR tipik olarak öncelikle bacakları etkileyen bir tür serebral palsi olan spastik diplejili çocuklar için önerilir.
Tendon uzatma ve tendon transferi ameliyatları, serebral palside hareketliliği iyileştirmeyi ve spastisiteyi azaltmayı amaçlayan yaygın serebral palsi ameliyatı türleridir.
Tendon Uzatma Ameliyatı: Tendon uzatma ameliyatı, eklem hareket açıklığını iyileştirmek ve kas gerginliğini azaltmak için bir tendonun gevşetilmesini ve uzatılmasını içerir. Ameliyat tipik olarak serebral palsi nedeniyle gergin olan kas grubuna yapılır. Cerrah, etkilenen kas üzerinde deride küçük bir kesi yapar ve ardından tendonu keserek veya uzatarak uzamasını ve eklemin daha serbest hareket etmesini sağlar. Ameliyattan sonra, eklemi istenen pozisyona getirmek ve bu uygun pozisyonda iyileşmesine izin vermek için alçı sarılır. Alçı tedavisi sonrası cihaz tedavisine geçilir.
Tendon Transfer Ameliyatı: Tendon transferi ameliyatı, aşırı gergin ve işlevsiz bir kas grubundan bir tendonun zayıf veya felçli bir kas grubuna transfer edilmesini içerir. Bu ameliyat tipik olarak, hareketliliği ve işlevi etkileyen önemli kas dengesizlikleri olan serebral palsili kişiler için önerilir. Cerrah, etkilenen kas grupları üzerinde deride bir kesi yapar ve ardından aşırı gergin ve işlevi bozan tendonu yapışma yerinden ayırır ve daha zayıf kas grubunun tendonuna veya tendon yapışma yerine yeniden bağlar. Ameliyattan sonra, eklemi uygun pozisyona getirmek ve bu pozisyonda iyileşmesine izin vermek için alçı sarılır. Alçı sonrası da cihaz tedavisi uygulanır.
Tendon uzatma ve tendon transferi ameliyatları, serebral palside hareketliliği iyileştirmeyi ve spastisiteyi azaltmayı amaçlayan yaygın serebral palsi ameliyatı türleridir. Bu ameliyatlar işlevi iyileştirmede etkili olabilir, ancak risksiz değildir ve potansiyel yararları ve riskleri deneyimli bir çocuk ortopedi uzmanı ile konuşmak önemlidir.
Kalça veya omurga ameliyatı gibi ortopedik ameliyatlar, hareket kabiliyetini ve işlevi etkileyen iskelet deformasyonları veya dizilim bozukluğu sorunları olan serebral palsili hastalar için önerilebilir. Bu ameliyatlar, duruşu iyileştirmeye, ağrıyı azaltmaya ve hastalıkla ilişkili istenmeyen durumları önlemeye yardımcı olabilir.
Kalça ameliyatları, tipik olarak, kalça hareketliliğini ve işlevini etkileyen önemli kas dengesizlikleri ve kas gerginliği olan serebral palsili kişiler için önerilir. Serebral palside en yaygın iki kalça ameliyatı türü şunlardır:
Uyluk kemiği ameliyatı - Femoral osteotomi: Bu ameliyat, kalça fonksiyonunu iyileştirmek ve kalça çıkığını önlemek için uyluk kemiğinin (femur) kesilmesini ve yeniden hizalanmasını içerir. Ameliyat tipik olarak, belirgin kalça çıkığı veya kısmi çıkığı olan serebral palsili çocuklara yapılır. Cerrah, kalça eklemi üzerindeki deride bir kesi yapar ve ardından uyluk kemiğini keser, yeniden konumlandırır, vidalarla ve plakalarla yerine sabitler. Ameliyattan sonra, kalçayı hareket ettirmemek ve kemiğin iyileşmesini sağlamak için alçı sarılabilir.
Kalça çıkığı ameliyatı - Kalça rekonstrüksiyonu: Bu ameliyat, işlevi iyileştirmek ve kalça çıkığını önlemek için kalça ekleminin yeniden yapılandırılmasını içerir. Ameliyat tipik olarak belirgin kalça displazisi (kalça ekleminin anormal gelişimi) ve kısmi çıkığı veya çıkığı olan serebral palsili çocuklar için önerilir. Cerrah, kalça eklemi üzerindeki ciltte bir kesi yapar ve ardından eklem stabilitesini iyileştirmek ve yerinden çıkma riskini azaltmak için kalça soketini ve femur başını (femurun tepesi) yeniden şekillendirir. Cerrah ayrıca kalça fonksiyonunu iyileştirmek için kas gevşetme veya transferler yapabilir.Ameliyattan sonra, kalçayı hareket ettirmemek ve kemiğin iyileşmesini sağlamak için alçı sarılır.
Hem femoral osteotomi hem de kalça rekonstrüksiyonu ameliyatları, serebral palsili kişilerde kalça fonksiyonunu iyileştirebilir ve kalça çıkığını önleyebilir. Bununla birlikte, bu ameliyatlar risksiz değildir ve potansiyel yararları ve riskleri çocuk ortopedisi uzmanı ile tartışmak önemlidir.
Serebral palsi ameliyatı için ortaya çıkan yeni bir tedavi yaklaşımı, çoklu gevşetme ameliyatıdır. Serebral palsi çoklu gevşetme ameliyatı serebral palsili kişilerin yaşamları boyunca ihtiyaç duydukları cerrahi işlem sayısını, birden fazla ameliyatı tek seansta gerçekleştirerek azaltmayı amaçlayan bir tedavi yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, tek bir anestezinin birden fazla anesteziden daha az riskli olduğu ve ameliyatları birleştirmenin hasta ve ailesi üzerindeki ameliyat yükünü azaltabileceği fikrine dayanmaktadır.
Serebral palsi çoklu gevşetme ameliyatı amacı, kas gerginliğini, eklem katılıklarını ve kemik şekil bozukluklarını içerebilen çoklu fonksiyonel bozuklukları tek bir seansta ele almaktır. Serebral palsi çoklu gevşetme ameliyatının serebral palsili çocuklar için etkili bir tedavi yaklaşımı olduğu, çoklu ameliyat ihtiyacını azalttığı ve genel sonuçları iyileştirdiği bilimsel çalışmalarda da gösterilmiştir. Journal of Pediatric Orthopedics'te yayınlanan bir araştırma, serebral palsi çoklu gevşetme ameliyatı uygulanan çocukların, geleneksel aşamalı ameliyatlara kıyasla daha az ağrı ve gelişmiş fonksiyon dahil olmak üzere daha iyi ameliyat sonrası sonuçlara sahip olduğu tespit edilmiştir.
