Bebeklerde Kalça Çıkığı Nedir?
Kalça çıkığı olarak da bilinen Gelişimsel Kalça Displazisi (GKD), yenidoğanlarda (ilk 1 ay) ve bebeklerde (1 ay – 1 yaş arası) kalça eklemini etkileyen bir durumdur. Bebeklerde kalça çıkığı, kalça eklemi tam oluşmadığı için kalça ekleminin yetersiz gelişimi, kısmi çıkığı veya tam çıkığı şeklinde görülür.
Normal bir kalça ekleminde, uyluk kemiğinin (femur) top şeklindeki ucu (femur başı) yuva şeklindeki kalça kemiğine (asetabulum) sıkıca oturur. Ancak kalça çıkığı olan bebeklerde kalça eklemi uyumu yetersizdir. Bu durum tek kalçayı da etkileyebilir veya her iki kalçada da görülebilir.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Neden Olur?
Bebeklerde kalça çıkığının belirlenmiş tek bir sebebi yoktur ve birçok sebebe bağlı meydana gelebilir
- Genetik faktörler: Bebeklerde kalça çıkığı, eğer anne veya babanın birinde veya akrabalarında kalça çıkığı varsa daha yüksek sıklıkta görülebilmektedir. Bu durum hastalığın genetik olarak aktarıldığının en büyük kanıtıdır
- Çevresel faktörler: Rahimdeki sınırlı alan, makat geliş (bebeğin anne karnında baş aşağı olacak şekilde durmak yerine oturur pozisyonda durması ve önce ayaklarla rahimden çıkması) ve kundaklanma gibi durumlar bebeklerde kalça çıkığı için riskli durumlardır.
- Hormonal faktörler: Hamilelik sırasındaki hormonal değişiklikler bebeğin kalça eklemlerinin gelişimini etkileyebilir.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde kalça çıkığının bulguları durumun ciddiyetine göre ve bebeğin yaşına göre değişebilir. Kalça eklemi gelişim geriliği olan ve çıkık olmayan çocuklarda muayene ile kalça çıkığını anlamak çok zordur. Bundan dolayı ülkemizde yenidoğan her bebeğe 1.ayda veya 2.ayda mecburi olarak kalça çıkığı ultrason taraması yapılmaktadır.
Bebeklerde kalça çıkığı eğer kısmi çıkık veya tam çıkık şeklindeyse doktor muayenesi ile erken dönemde saptanabilmektedir. Doktorun çocuğun kalça eklemine uyguladığı manevralarla kalçanın tam çıkık olduğu ve yerine oturup oturmadığı anlaşılabilmektedir (Ortolani ve Barlow testleri)
Rutin kalça eklemi ultrasonu yapılmayan bebeklerde zaman içinde aşağıdaki bulgular görülebilmektedir.
- Kalça ekleminde hareket kısıtlılığı
- Kalça eklemi hareket ettirildiğinde kıtırtı sesi
- Bacak kıvrımlarının simetrik olmaması
- Bir bacağın diğerinden daha kısa görünmesi
- Çocuk büyüdükçe emekleme veya yürüme zorluğu
- Tek tarafta veya iki taraflı topallama veya anormal yürüyüş
Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Başarılı bir sonuç için erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Kalça çıkığı için tedavi bebeğin yaşına ve kalçadaki gelişim geriliğinin ciddiyetine bağlı değişmektedir. Bazı durumlarda kalça eklemini doğru pozisyonda tutan Pavlik bandaj, Tubingen ortezi veya kalça abduksiyon ortezi gibi cihazlar yeterli olabilir. Daha ciddi vakalarda veya daha geç teşhis edilen vakalarda, kapalı alçılama (kalçaya uygun pozisyon verip alçılama) veya cerrahi müdahale gerekebilir.
Örneğin;
Yenidoğan bebek 2.ayda yapılan kalça ultasonunda eğer hafif gelişim geriliği varsa herhangi bir tedavi uygulanmadan 3.ayda tekrar kalça ultrasonu yapılır. 3.ayda yapılan kalça ultrasonunda hala kalça gelişim geriliği mevcutsa cihaz tedavisi başlanır.
Yenidoğan bebek 2.ayda yapılan kalça ultrasonunda yarı çıkık veya tam çıkık kalça eklemi saptanırsa hemen cihaz tedavisine geçilir. Cihaz tedavisi ile kalça çıkığı yerine oturur ve kalça eklemi gelişimi olursa cihaza devam edilir. Fakat cihaz tedavisi ile başarı sağlanamazsa kapalı alçılama uygulanabilir.
Bebeklerde kalça çıkığı her aşamada ve ne ciddiyet de olursa olsun tedavi edilmelidir. Bebeklerde kalça çıkığının tedavi edilebilir bir durum olduğunu ve erken tanı ve uygun tedavi ile çoğu çocuğun normal kalça eklemine sahip olacağı ve normal sağlıklı bir yaşam sürebileceğini hakkında aile bilgilendirilmelidir.
Bebeğinizde yapılan kalça ultrasonu sonucunda kalça çıkığı saptandıysa veya bebeğinizde kalça çıkığı olabileceğinden şüpheleniyorsanız, doğru tanı ve doğru tedavi için Çocuk Ortopedisi (Pediatrik Ortopedi) konusunda deneyimli bir Ortopedi ve Travmatoloji uzmanına başvurmanız gerekir.
Başvurduğunuz Çocuk Ortopedisi Uzmanı bebek eğer 6 aydan küçükse yapacağı ultrason ile kalça çıkığının varlığını ve ciddiyetini ultrason üzerinden ölçümler yaparak değerlendirir ve size bebeğiniz için en uygun tedavi seçeneği sunar. Bebeklerde kalça çıkığı ultrasonu rutin olarak radyoloji uzmanı tarafından yapılmakta olup çoğu zaman görüntü Çocuk Ortopedi uzmanına ulaşmamaktadır. Kalçanın ultrasonla Çocuk Ortopedi uzmanı tarafından değerlendirilmesi tanı ve tedavinin takibi açısından çok önemlidir.
Sonuç olarak bebeğinizde kalça çıkığı olduğu size ultrason neticesinde bildirildiyse veya bebeğinize daha önce kalça çıkığı değerlendirmesi yapılmamışsa ve kalça çıkığı şüphesi mevcutsa mutlaka Çocuk Ortopedi konusundan deneyimli bir Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanına vakit kaybetmeden başvurmanız çok önemlidir.
Kalça çıkığı hakkında yazımıza ulaşmak için tıklayınız
